کد مطلب:148622 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:105
نتیجه و جمع بندی گفتار
سه عامل مذكور: 1- دعوت مردم كوفه و اتمام حجت برای
طاغوت زدایی، مقدمه برای برقراری عدل اسلامی 2- دستور بیعت گرفتن از امام حسین علیه السلام و بیعت نكردن او 3- امر به معروف و نهی از منكر و شهادت برای احیاء دین و نابودی بدعتها، هر سه دخیل در حركت و نهضت امام حسین علیه السلام بوده اند، ولی آنچه عامل اصلی و مهم بود، همان عامل سوم بود و انسان مسلمان در مسیر نهی از منكر گاهی كارش به جایی می رسد كه باید تا سر حد شهادت، برای نابودی ظلم و كفر به پیش رود. [1] مانند قیام ابوذر غفاری، عمار یاسر، مقداد، یاران راستین رسول خدا صلی الله علیه و آله حجر بن عدی و یارانش، میثم تمار و....
درباره ی امر به معروف و نهی از منكر، سخن بسیار است، برای تكمیل این بحث به سه عبارت ذیل توجه كنید:
1- امیر مؤمنان علی علیه السلام در ضمن گفتاری در بیان پایه های ایمان، فرمود: «یكی از پایه های آن جهاد است و جهاد دارای چهار شعبه است:
1- امر به معروف 2- نهی از منكر 3- راستی و درستی در معركه ی
نبرد 4- كینه و دشمنی با فاسقان، كسی كه امر به معروف كند، پشت مؤمنان را محم كرده و كسی كه نهی از منكر كند بینی كافران را بر خاك مالیده و هر كس در معركه ی نبرد، صادقانه بایستد، وظیفه اش را انجام داده و آن كسی را كه فاسقان را دشمن دارد و به خاطر خدا به آنها خشم گیرد، خداوند به خاطر آن (بر فاسقان) خشم و غضب می كند و او را در روز قیامت خشنود می سازد.» [2] .
2- امام باقر علیه السلام در سخنی می فرماید: «امر به معروف و نهی از منكر دو فریضه ی بزرگ الهی است كه سایر فرائض در پرتو آن تحقق می یابند، زمینها آباد و از دشمنان انتقام گرفته می شود و در پرتو آنها همه ی كارها روبراه می گردد.» [3] .
و در زیارتنامه ی امام حسین علیه السلام می خوانیم: «اشهد انك قد اقمت الصلوة و اتیت الزكاة و امرت بالمعروف و نهیت عن المنكر؛ گواهی می دهم كه تو نماز را برپا داشتی و زكات را ادا كردی و امر به معروف و نهی از منكر نمودی.» [4] .
3- حضرت علی علیه السلام در ضمن بیان اقسام و اهمیت امر به معروف و نهی از منكر، می فرماید: همه ی كارهای نیك و جهاد در راه خدا در مقایسه امر به معروف و نهی از منكر مانند یك قطره ی آب نسبت به دریای پهناور است و در پایان می فرماید:
«و افضل من ذلك كله كلمة عدل عند امام جائر؛ و از همه ی اینها بهتر و مهمتر، سخنی است كه برای دفاع از عدالت در برابر پیشوای ظالم گفته می شود.» [5] .
به این ترتیب می بینیم: عامل اصلی نهضت جهانی امام حسین علیه السلام دو فریضه ی امر به معروف و نهی از منكر بود كه یك نوع جهاد است و همان است كه از همه چیز مهمتر می باشد و آن سخن عدالت در برابر زمامدار ظالم است، كه او این چنین با طاغوت زمانش یزید، برخورد كرد و در این راه به شهادت رسید.
اگر تجزیه و تحلیل عمیقی ازنظر فقهی و قرآنی و روانی درباره ی دو فریضه ی مهم «امر به معروف و نهی از منكر» كنیم خواهیم دریافت، كه قیامهای مجاهدان اسلام و در مرتبه ی نخست و امامان شیعه علیه السلام و سپس مردان دلاور دیگر چون میثم تمار، حجر بن عدی، ابوذر، رشید هجری، عمرو بن حمق و... و حتی جنگهای علی علیه السلام در زمان خلافتش بر این اساس بوده است. [6] .
طاغوت زدایی، مقدمه برای برقراری عدل اسلامی 2- دستور بیعت گرفتن از امام حسین علیه السلام و بیعت نكردن او 3- امر به معروف و نهی از منكر و شهادت برای احیاء دین و نابودی بدعتها، هر سه دخیل در حركت و نهضت امام حسین علیه السلام بوده اند، ولی آنچه عامل اصلی و مهم بود، همان عامل سوم بود و انسان مسلمان در مسیر نهی از منكر گاهی كارش به جایی می رسد كه باید تا سر حد شهادت، برای نابودی ظلم و كفر به پیش رود. [1] مانند قیام ابوذر غفاری، عمار یاسر، مقداد، یاران راستین رسول خدا صلی الله علیه و آله حجر بن عدی و یارانش، میثم تمار و....
درباره ی امر به معروف و نهی از منكر، سخن بسیار است، برای تكمیل این بحث به سه عبارت ذیل توجه كنید:
1- امیر مؤمنان علی علیه السلام در ضمن گفتاری در بیان پایه های ایمان، فرمود: «یكی از پایه های آن جهاد است و جهاد دارای چهار شعبه است:
1- امر به معروف 2- نهی از منكر 3- راستی و درستی در معركه ی
نبرد 4- كینه و دشمنی با فاسقان، كسی كه امر به معروف كند، پشت مؤمنان را محم كرده و كسی كه نهی از منكر كند بینی كافران را بر خاك مالیده و هر كس در معركه ی نبرد، صادقانه بایستد، وظیفه اش را انجام داده و آن كسی را كه فاسقان را دشمن دارد و به خاطر خدا به آنها خشم گیرد، خداوند به خاطر آن (بر فاسقان) خشم و غضب می كند و او را در روز قیامت خشنود می سازد.» [2] .
2- امام باقر علیه السلام در سخنی می فرماید: «امر به معروف و نهی از منكر دو فریضه ی بزرگ الهی است كه سایر فرائض در پرتو آن تحقق می یابند، زمینها آباد و از دشمنان انتقام گرفته می شود و در پرتو آنها همه ی كارها روبراه می گردد.» [3] .
و در زیارتنامه ی امام حسین علیه السلام می خوانیم: «اشهد انك قد اقمت الصلوة و اتیت الزكاة و امرت بالمعروف و نهیت عن المنكر؛ گواهی می دهم كه تو نماز را برپا داشتی و زكات را ادا كردی و امر به معروف و نهی از منكر نمودی.» [4] .
3- حضرت علی علیه السلام در ضمن بیان اقسام و اهمیت امر به معروف و نهی از منكر، می فرماید: همه ی كارهای نیك و جهاد در راه خدا در مقایسه امر به معروف و نهی از منكر مانند یك قطره ی آب نسبت به دریای پهناور است و در پایان می فرماید:
«و افضل من ذلك كله كلمة عدل عند امام جائر؛ و از همه ی اینها بهتر و مهمتر، سخنی است كه برای دفاع از عدالت در برابر پیشوای ظالم گفته می شود.» [5] .
به این ترتیب می بینیم: عامل اصلی نهضت جهانی امام حسین علیه السلام دو فریضه ی امر به معروف و نهی از منكر بود كه یك نوع جهاد است و همان است كه از همه چیز مهمتر می باشد و آن سخن عدالت در برابر زمامدار ظالم است، كه او این چنین با طاغوت زمانش یزید، برخورد كرد و در این راه به شهادت رسید.
اگر تجزیه و تحلیل عمیقی ازنظر فقهی و قرآنی و روانی درباره ی دو فریضه ی مهم «امر به معروف و نهی از منكر» كنیم خواهیم دریافت، كه قیامهای مجاهدان اسلام و در مرتبه ی نخست و امامان شیعه علیه السلام و سپس مردان دلاور دیگر چون میثم تمار، حجر بن عدی، ابوذر، رشید هجری، عمرو بن حمق و... و حتی جنگهای علی علیه السلام در زمان خلافتش بر این اساس بوده است. [6] .
[1] اقتباس از كتاب «تأثير دو عنصر امر به معروف و نهي از منكر در نهضت امام حسين عليه السلام نوشته استاد شهيد آيت الله مطهري - هركدام از اين سه عامل چند درصد غير مساوي، نقش در تكوين نهضت امام حسين (ع) داشت، گرچه به يك معني عميق و وسيع مي توان هر سه عامل را در عامل سوم ادغام كرد و دو عامل نخست را از شاخه هاي عامل سوم دانست.
[2] نهج البلاغه، حكمت شماره ي 31.
[3] وسائل الشيعه، ج 11، ص 395.
[4] زيارتنامه وارث.
[5] نهج البلاغه، حكمت 374 - نزديك به اين مضمون از پيامبر (ص) نيز نقل شده است (مجمع البيان، ج 2، ص 423).
[6] درباره ي شرح اين مطلب، به كتاب امر به معروف و نهي از منكر از آيت الله، استاد حسين نوري ترجمه نگارنده مراجعه شود.